Προτεινόμενη διατροφή για τις εξετάσεις

Στη σημερινή εποχή η σωστή διατροφή αποτελεί μία κύρια επιδίωξη καθώς διαδραματίζει καθορίστικό ρόλο στην υγεία, τη συμπεριφορά αλλά και την απόδοση κάθε ανθρώπου. Υπάρχουν αποδεδειγμένα τροφές που είτε ενισχύουν τη μνήμη, είτε αυξάνουν την ενέργεια σε δραστηριότητες και σίγουρα οι συνδυασμοί κάποιων τροφών είναι δυνατό να διευκολύνουν στην αύξηση των αντοχών, της κατανόησης και της μάθησης.

Συνεχώς αναφέρεται στην σωστή διατροφή ο πρωταρχικός και κύριος λόγος που κατέχει ένα επαρκές πρωϊνό. Είναι αποδεδειγμένο πως ένα ισορροπημένο πρωϊνό προσφέρει τα απαραίτητα συστατικά στον ανθρώπινο οργανισμό ώστε να διατηρεί τα ίδια επίπεδα δραστηριότητας στις εργασίες που επιτελείς. Αντίθετα, μελέτες έχουν δείξει πως σε μαθητές που δεν έχουν καταναλώσει ένα επαρκές πρωϊνό, μειώνεται με ταχείς ρυθμούς η απόδοσή τους κατά το πέρασμα της ώρας. Ας μην παραγνωρίζουμε βέβαια και την αναγνωρισμένη σύνδεση που υπάρχει μεταξύ της ισορροπημένης διατροφής και της ανάπτυξης του δείκτη ευφυΐας και των ικανοτήτων μάθησης σε παιδιά.

Κρίσιμος παράγοντας για να χαρακτηριστεί μία διατροφή ισορροπημένη, είναι και η ποιότητα της ενέργειας που περιέχουν οι διάφορες τροφές που λαμβάνουμε. Ένας καλός συνδυασμός από τροφές με υψηλής ποιότητας ενέργεια, είναι λογικό να επιφέρει και τα ανάλογα επιθυμητά αποτέλεσματα. Σκοπός δεν είναι μόνο η κατανάλωση τροφίμων με σκοπό τον περιορισμό του αισθήματος της πείνας, αλλά η μέριμνα για την λήψη κατάλληλων θρεπτικών συστατικών. Κάθε οργανισμός έχει ανάγκη από αρκετά και διάφορα θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λίπη, φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται σε συγκεκριμένες ποσότητες με την τροφή.

Ένας συνηθισμένος συνδυασμός για πρωϊνό με γάλα και τυρόπιτα ή κρουασάν, δεν αποτελούν και το ενδεδειγμένο πρωϊνό καθώς στερείται από την ύπαρξη βιταμίνων (A, C, E), μετάλλων όπως το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος, αλλά και πρωτεϊνών. Εναλλακτικά προτείνεται η κατανάλωση φυσικών χυμών φρούτων ώστε να εξασφαλιστεί η λήψη βιταμινών C και Α. Ακόμα η κατανάλωση δημητριακών πλήρους αλέσεως, φρούτα, ξηροί καρποί, και το παραδοσιακό ψωμί αλειμένο με βούτηρο και μέλι η μαρμελάδα, μπορούν να προσφέρουν τις αναγκαίες πρωτεΐνες και υδατάνθρακες, μέταλλα και φυτικές ίνες.

Τα γεύματα θα πρέπει να είναι απλά στη σύνθεσή τους. Η έλλειψη βιασύνης και το καλό μάσημα των τροφών βοηθά στην καλύτερη αποδόμηση των τροφών άρα και στην ταχύτερη πέψη τους. Ένα βαρύ γεύμα προκειμένου να αποδομηθεί από τον οργανισμό μας, απαιτεί μεγάλες ποσότητες αίματος που κατευθύνονται προς το στομάχι. Αυτό έχει ως συνέπεια να στερείται η σωστή αιμάτωση από όλα τα όργανα του σώματος και φυσικά και από τον εγκέφαλο. Αυτό που τελικά συμβαίνει έχει επισημανθεί από την αρχαιότητα ακόμη και τον Αριστοτέλη για τη σύνδεση μεταξή σίτησης και υπνηλίας: μετά το φαγητό μας πιάνει υπνηλία και δεν μπορούμε να αποδόσουμε.

Και φυσικά δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μειώνουμε την αξία του νερού για τον οργανισμός μας. Ας μην ξεχνάμε πως το σώμα μας περιέχει 50 – 60% νερό και τα κύτταρά μας υπάρχουν σε περιβάλλον υγρασίας. Ένας καλά ενυδατωμένος οργανισμός μεταφέρει με ευκολία θρεπτικά συστατικά στον πυρήνα του κυττάρου και αποβάλλει τα παραπροϊόντα της θρέψης. Αφθονο νερό λοιπόν αλλά και τροφές που περιέχουν αρκετό νερό όπως τα φρέσκα φρούτα και οι χυμοί θα μας εξασφαλίσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ας δούμε όμως κάποια παραδείγματα τροφών που τα συνηθίζουμε ιδιαίτερα σε περιόδους προετοιμασίας εξετάσεων.

ΚΑΦΕΣ

Αρκετοί μαθητές έχουν υιοθετήσει την κατανάλωση του καφέ και μάλιστα σε αυξημένες ποσότητες. Ο λόγος γνωστός. Προσφέρεται εγρήγορση του οργανισμού και μείωση της υπνηλίας, οπότε αυξάνεται και ο χρόνος διαβάσματος.

Δεν πρέπει όμως να υποτιμώνται και ορισμένες παρενέργειες.

Καφές και τσάι λόγω της καφεΐνης που περιέχουν αναγκάζουν τα νεφρά να υπερλειτουργούν με συνέπεια να αφυδατώνουν το σώμα μας. Για κάθε ποτήρι καφέ που πίνουμε θα πρέπει να καταναλώνουμε ταυτόχρονα τουλάχιστον αντίστοιχη ποσότητα νερού.

Η αυξημένη λήψη καφεΐνης δρα ανασταλτικά στην ποιότητα του ύπνου, ακόμη και όταν έρθει η ώρα που τον χρειαζόμαστε. Πέρα από το νευρικό σύστημα διεγείρει την υπερέκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας με συνέπεια να μην επιτρέπει στο σώμα να πέσει σε ένα βαθύ ύπνο. Η έλλειψη όμως στην κατάσταση βαθέως ύπνου δεν επιτρέπει τον οργανισμό να ξεκουράστεί. Ανήσυχος ύπνος δεν επιτρέπει τον οργανισμό να αποτοξινωθεί και να επανακάμψει, ακόμα και αν φαινομενικά έχουμε κοιμηθεί αρκετές ώρες.

ΣΟΚΟΛΑΤΑ

Η σοκολάτα περιέχει φαινιλεθυαμίνη, ένα χημικό στοιχείο που πιστεύεται ότι δημιουργεί αίσθημα ευφορίας. Βέβαια όταν καταναλώνουμε σοκολάτα, είναι πιθανό αυτό το ποσοστό να είναι πολύ μικρό για να μπορέσει να αλλάξει τη διάθεση ενός ανθρώπου.

Δυστυχώς όμως δεν είναι όλοι υπέρμαχοι της ευεργετικής επίδρασης της σοκολάτας, με κύριο αντεπιχείρημα πως ακόμα και αν προσφέρεται αυτό το αίσθημα ευφορίας, η διάρκειά του είναι πολύ μικρή για να έχει αποτελέσματα άξια καταγραφής.

Υπάρχει βέβαια και η μαύρη-πικρή σοκολάτα, αυτή που συνηθίζουμε να αποκαλούμε “Σοκολάτα υγείας”. Ένα κομματάκι αυτής της σοκολάτας κατά την ώρα του διαβάσματος βοηθά στην αιμάτωση του εγκέφαλου, με αποτέλεσμα καλύτεραη συγκέντρωση στο αντικείμενο που μελετάμε.

ΖΑΧΑΡΗ

Αποτελεί μία αγαπημένη μας συνήθεια από τα πολύ μικρά μας παιδικά χρόνια. Αρκετοί μαθητές υιοθετούν την χρήση της καθώς θεωρούν ότι βοηθάει την τόνωση του εγκεφάλου. Αν και οι ισχυρισμού αυτοί δεν είναι τελείως αβάσιμοι, εντούτοις αυτή η βοήθεια γίνεται μάλλον με λάθος μέσο.

Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί ως βασικό συστατικό ενέργειας τη γλυκόζη. Προφανώς η ζάχαρη δεν αποτελεί τη μοναδική πηγή πρόσληψης γλυκόζης. Η λήψη φρέσκων φρούτων ή ξερών (σταφίδες, ξερά σύκα, δαμάσκηνα) ξηρών καρπών (αμύγδαλα, καρύδια) αποτελούν ένα θαυμάσιο τονωτικό καύσιμο για την ομαλή και διαρκή λειτουργία του εγκεφάλου.

Εναλλακτικά, το ιδανικό, άμεσο και ταχύτατο τονωτικό του οργανισμού, δεν είναι άλλο από ένα ποτήρι φρεσκοστυμμένο χυμό.

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ

Αρκετές τροφές προσφέρουν ενέργεια, τροφές πλούσιες κυρίως σε βιταμίνες B, C και E. Αυτές τις βιταμίνες τις βρίσκουμε στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά, και τις ζωικές τροφές.

Αναγκαία είναι και η λήψη υδατανθράκων. Υδατάνθρακες μπορούμε να λάβουμε από το ρύζι, τις πατάτες, τα δημητριακά και τα φρούτα.

Η λήψη μικρών ποσοτήτων νερού σε τακτά χρονικά διαστήματα καθυστερούν την εμφάνιση της κόπωσης, ενώ παράλληλα συνδράμουν και στην σωστή λειτουργία του οργανισμού.

Τα φυτικά λίπη (ελαιόλαδο, βούτυρο κλπ) παρέχουν στον οργανισμό ικανοποιητικές ποσότητες ενέργειας και πρέπει να αποτελούν το ένα πέμπτο της καθημερινής μας διατροφής

Παράλληλα ζωϊκής προέλευσης τροφές (κρέας, ψάρι, αυγά, γαλακτοκομικά) αλλά και φυτικές όπως τα όσπρια προσφέρουν πρωτεΐνες που είναι ικανές να καταπολεμήσουν σε ικανοποιητικό βαθμό την κόπωση.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΗ

Όλα τα παραπάνω αποσκοπούν απλώς στον προβληματισμό σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες που έχουμε υιοθετήσει.  Εάν γνωρίσουμε την επίδραση των τροφών που καταναλώνουμε ίσως και να τροποποιήσουμε ελαφρώς τις διατροφικές μας συνήθειες ώστε να υιοθετήσουμε μία πιο ισορροπημένη διατροφή.

Ότι κάποιες τροφές θεωρούνται πιο αποδοτικές από κάποιες άλλες, δε σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώνουμε μόνο το ένα είδος τροφών, αλλά να φροντίζουμε να διατηρούμε μία ισορροπία.

Και προφανώς, δεν προσπαθούμε να καταναλώσουμε όσο το δυνατό μεγαλύτερη ποσότητα τροφών ώστε να ανακτήσουμε περισσότερα θρεπτικά συστατικά. Η υπερκατανάλωση τροφής μάλλον θα επιφέρει αντίθετα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα, με εμφανές αποτέλεσμα στο παρουσιαστικό με την κτήση περισσότερων μη αναγκαίων θερμίδων.

Ας μην ξεχνάμε και την εικόνα μαθητών οι οποίοι την ώρα που διαβάζουν θέλουν συνέχεια να μασουλούν κάτι, χωρίς να υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος ή χωρίς να αποκτούν κάποιο ιδιαίτερο διατροφικό όφελος.